Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Sözleşmelerin Türk Lirasına Dönüştürülmesine Dair Kararın Hukuki İncelemesi

13 Eylül 2018 tarihli ve 30534 sayılı Resmi Gazete’ de “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (Karar Sayısı: 85)” yayımlanarak yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Anılan karar metninde “Türkiye’de yerleşik kişilerin, Bakanlıkça belirlenen haller dışında kendi aralarındaki menkul ve gayrimenkul alım satım,  taşıt ve finansal kiralama dâhil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama, leasing ile iş, hizmet ve eser sözleşmelerinde sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılamaz” denmiştir.

Söz konusu karar, Türkiye’de mukim kişileri,  belirlenen haller dışında sözleşmelerde belirlenen bedelleri Türk Lirası cinsinden belirlemekle yükümlü tutmuştur. Yine aynı karar uyarınca düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih olan 13 Eylül 2018’den itibaren 30 gün içerisinde daha önce yapılmış olan sözleşmelerdeki döviz cinsinden kararlaştırılan bedellerin Türk Lirası’na çevrilmesi gerekmektedir. Ancak döviz cinsinden yapılmış bulunan bu sözleşmelerin hangi döviz kuru üzerinden Türk Lirası’na çevrileceği hususu belirlenmemiştir.

İlgili karara müteakip hazırlanan ‘Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ”de ise daha önceden sözleşmelerde döviz cinsinden kararlaştırılan bedellerin hangi döviz kuru üzerinden Türk Lirası’na çevrileceği konusunda düzenleme yapılmıştır.

Tebliğe göre, sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün olmayan sözleşmelerde yer alan bedeller Türk Lirası olarak belirlenirken taraflarca mutabakata varılamazsa 2 Ocak 2018 tarihi ve bu tarih öncesi sözleşmelerde 2 Ocak 2018 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB)  efektif satış kuru kullanılarak , 2 Ocak 2018 tarihinden sonraki sözleşmelerde ise sözleşme tarihinde geçerli Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) efektif satış kuru kullanılarak belirlenir. Kısaca özetleyecek olursak; ilgili tebliğe göre, Türk Lirası  ile sözleşme bedelini belirlemek için taraflar arasında öncelikle mutabakat aranacak. Tarafların kendi aralarında mutabakata varamamaları halinde ise 2 Ocak 2018 öncesindeki sözleşmeler için 2 Ocak kuru dikkate alınacak.2 Ocak 2018 sonrasındaki sözleşmelerde ise sözleşme tarihindeki kur geçerli olacak.

Görüşe açılan tebliğde, sözleşmeler tek tek ayrıma tabi tutulmuş olup döviz cinsinden kararlaştırılabilecek sözleşmeler sıralanmıştır. Örneğin; Türkiye’de yerleşik kişiler, yurt dışında ifa edilecekler  dışında kalan iş sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlarken, yine Türkiye’de yerleşik kişiler kendi aralarında akdedecekleri, iş makineleri dahil taşıt kiralama sözleşmeleri dışında kalan, menkul kiralama sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmalarını mümkün kılmıştır.

İş, Ticaret ve Hukuk dünyasını yakından ilgilendiren bir konu olan sözleşmeler ve sözleşme bedellerinin Türk Lirası cinsinden belirlenmesini “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (Karar Sayısı: 85)” kapsamında kısaca  inceledik. Bu konuyla ilgili sorunlarınıza çözüm bulmak ve  daha detaylı bilgi  almak için info@yakut-yakut.av.tr adresinden bizlere  ulaşabilirsiniz.